Dönemin Genel Kurmay Başkanı Kenan Evren ve Kuvvet komutanı arkadaşlarının gerçekleştirdiği 12 Eylül darbesi üzerine yurdun bütününde 12 Eylül 1980 ile 19 Temmuz 1987 tarihleri arasında sıkıyönetim ilan edildi.

Söz konusu darbe ABD yönetiminde "Bizim Çocuklar başardı. " olarak yankılanmıştı.

İran ile Irak arasında sekiz yıl süren savaş ülkede büyük tahribata yol açtı.

Ateşli silahlar konusundaki af kanunu.

Türkiye'nin Paris Büyükelçiliği basın danışmanı Selçuk Bakkalbaşı, uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti.

Erbakan, 15 Ekim 1980 tarihinde de MSP'yi illegal bir cemiyete dönüştürmek ve laikliğe aykırı davranmak suçlamasıyla tutuklandı. 24 Temmuz 1981'de de serbest bırakıldı. 1982'de de 10 yıl siyaset yapmama cezası aldı. Ancak 6 Eylül 1987'de yapılan halk oylaması sonucuyla tekrar politikaya döndü.

Türkiye‘nin Avustralya Başkonsolosu Şarık Arıyak ile koruma görevlisi Engin Sevet ASALA tarafından katledildi.

AIDS hastalığı ortaya çıktı.

Türkiye'nin Paris Büyükelçiliği çalışma Ataşesi Reşat Moralı ile din görevlisi Tecelli Arı, çalışma Ataşeliği önünde silahlı saldırıya uğradı. Moralı saldırı sırasında hayatını kaybetti, din görevlisi Arı ise ağır yaralı olarak kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti. Saldırıyı Ermeni ASALA örgütü üstlendi.

Türkiye'nin Kopenhag çalışma Ataşesi Cavit Demir, oturduğu apartman asansöründe uğradığı silahlı saldırıdan yaralı olarak kurtuldu.

İlk uzay mekiği Columbia fırlatıldı.

Xerox PARC şirketi ilk bilgisayar faresini tanıttı.

Papa II.Jean Paul'e Mehmet Ali Ağca suikast düzenledi. Papa II. Jean Paul yaralı kurtuldu.

Türkiye'nin Cenevre Başkonsolosluğu sözleşmeli sekreteri Mehmet Savaş Tergüz, uğradığı saldırı sonucu hayatını kaybetti. Saldırıyı ASALA örgütü üstlendi. Olaydan sonra yakalanan Lübnan asıllı Mardinos Camgozyan 15 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.

TRT Kütüphanesi ve Radyo Müzesi açıldı.

Birleşik Krallık'ta Galler Prensi Charles, Lady Diana ile evlendi.

Türkiye'nin ilk turizm havaalanı olan Dalaman Havaalanı açıldı.

IBM firması tarafından IBM-PC with MS DOS adıyla kişisel bilgisayar ve işletim sistemi piyasaya sürüldü.

Pancarköy, Babaeski'de gerçekleştirilen 'Sonbahar Tatbikatı 81' de, Northrop F-5 tipi bir jet uçağı karargah üzerine düştü. Kazada 35 asker hayatını kaybederken, 72 asker de yaralı olarak kurtuldu.

Türkiye'nin Paris Başkonsolosluğu ile kültür Ataşeliği'nin bulunduğu binayı işgal eden 4 örgüt üyesi, 56 Türk görevli ve vatandaşı rehin aldı. Teröristler, kendilerine müdahale etmek isteyen güvenlik görevlisi Cemal Özen'i öldürdüler. Başkonsolos Kaya İnal'ı yaraladılar. Olayı ASALA üstlendi. Saldırıyı gerçekleştiren militan 4 saldırgan Vasken Sakosesliyan, Kevork Abraham Gözliyan, Aram Avedis Basmacyan ve Agop Abraham Turfanyan 31 Ocak 1984'te Fransa'da 7'şer sene hapis cezasına çarptırıldı. Mahkemenin sonucu Türkiye'de tepkiyle karşılandı.

Türkiye'nin Roma Büyükelçiliği ikinci katibi Gökberk Ergenekon yolda yürürken uğradığı saldırıdan hafif yaralarla kurtuldu.

Avrupa'da bulunan "Ermeni Öğrenciler Birliği" ile "'Kürt Öğrenci Derneği", Londra'da ortak bildiri yayınladılar.

ABD Savunma Bakanı Weinberger Ankara'yı ziyaret eder ve Türkiye'nin ekonomik ve askeri bakımdan güçlü olması dileklerini açıklar.

ABD'de ilk yapay kalp nakli gerçekleştirildi.

Hollanda şirketi olan PHILIPS çok düşük enerjili laser ile çalışan ilk kompakt diski (CD) Japon SONY firması ile aynı zamanda icat etti.

Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan öldürüldü. Arıkan'ın katili Taşnak militanı Hampig Sasunyan, müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

İlk PC virus kodu Richard Skrenta tarafından yazıldı. Bu program 400 satır uzunluğundaydı ve kendisini "Elk Cloner" adlı bir Apple boot programı olarak kamufle ediyordu.

Hafız Esed'in kardeşi Rıfat Esed komutanlığındaki özel kuvvetler, 2 Şubat 1982'de ülkenin orta kesimindeki Hama ilindeki Müslüman Kardeşler Teşkilatının rejime karşı başlattığı ayaklanmayı bastırmak için şehri kuşatarak önce havadan bombardıman yaptı daha sonra topçu atışları ve toplu idamlarla 27 günde on binlerce kişiyi katletti.

Uluslararası Af Örgütüne göre, katliamda ölenlerin sayısının 10 bin ila 25 bin olduğu tahmin ediliyor. Suriye İnsan Hakları Örgütünün rakamlarına göre ise hayatını kaybedenlerin sayısı 30 bin ila 40 bin. Olaylar sırasında 30 bine yakın sivilin kaybolduğu Hama katliamından sonra 100 binden fazla kişi tutuklandı, 800 bine yakın kişi de ülkeyi terk etmek zorunda kaldı.

Kanada Yasası ile Kanada bağımsızlığını aldı.

Arjantin işgali İle Falkland Savaşı Başladı.

Türkiye'nin Ottowa Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri Kani Güngör, uğradığı silahlı saldırı yaralandı.

Erzincan'ın Refahiye ilçesinde ABD ye ait bir askeri uçak düştü. Kazada 28 kişi hayatını kaybetti.

TRT, haftada iki gün renkli televizyon yayınına başladı.

Türkiye'nin Boston Fahri Başkonsolosu Orhan Gündüz, uğradığı silahlı saldırıda hayatını kaybetti.

İspanya, NATO'nun 16. üyesi oldu. Aynı zamanda 1955 yılında Batı Almanya'nın katılımından sonra örgüte kabul edilen ilk ülke oldu.

Türkiye'nin Lizbon Büyükelçiliği idari Ataşesi Erkut Akbay otomobilinde uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü; eşi Nadide Akbay yaralı olarak kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti.

Türkiye'nin Rotterdam Başkonsolosu Kemal Demirer'e konutu önünde yapılan silahlı saldırıdan yara almadan kurtulurken, saldırgan yaralı olarak yakalandı.

2 ASALA örgüt üyesi Ankara Esenboğa Havalimanında düzenlediği silahlı baskında 8 kişi öldü, 72 kişi yaralandı. Bu eylem ASALA'nın Türkiye'deki ilk eylemi oldu. 10 Ağustos 1982 günü, Artin Penik adlı Ermeni, Esenboğa katliamından duyduğu üzüntüyü dile getirerek, kendini yakmak suretiyle Ermeni terörünü lânetledi.

Türkiye'nin Ottowa Büyükelçiliği Askeri Ataşesi Atilla Altıkat silahlı saldırı sonucu öldü.

Türkiye'nin Burgaz Başkonsolosluğu idari Ataşesi Bora Süelkan öldürüldü.

Yapılan Halk Oylaması ile 1982 Anayasası yürürlüğe girdi. Kenan Evren Cumhurbaşkanı seçildi.
Oylama, % 8. 6 Hayır'a karşı % 91. 4 Evet oyuyla kabul edildi.

(d.1895 - ö.1983)

(d.1925-ö.1983). astronom

MicroSoft firması Windows işletim sistemini kurdu.

THY'nin Paris-İstanbul-Ankara seferini yapan Boeing 727 tipi "Afyon" adlı uçağı, Ankara Esenboğa Havalimanına inişi sırasında, sis ve kar yağışı nedeniyle piste çakıldı. 60 yolcudan 47'si öldü, 22 kişi yaralandı.

Dünyanın en uzun (53,9 km) denizaltı tüneli olan Seikan Tüneli açıldı.

Tünel Japonya'nın Honshu ve Hokkaido adalarını birbirine bağlıyor. 53.85 kilometrelik demiryolu tünelidir. Dünyanın en uzun demiryolu tüneli olup 23.3 kilometresi denizin altından geçmektedir. Tünel en derin yerinde deniz seviyesinden 240 metre aşağısında ve deniz dibinden ise 100 metre derinlikte yer almaktadır.

Türkiye'de renkli televizyon yayını haftada 4 saate çıkarıldı.

Yeni 'Siyasi Partiler Yasası', Danışma Meclisi'nce kabul edildi.

Türkiye'nin Belgrad Büyükelçisi Galip Balkara'ya 2 örgüt üyesi tarafından silahlı saldırı düzenlendi. Olayda ağır yaralanan Balkar, 11 Martta hayatını kaybetti. Olayda bir Yugoslav öğrenci de öldü. Saldırıyı yapan Kirkor Levonyon ile Raffi Aleksandr olaydan tam bir yıl sonra 9 Mart 1984'de 20'şer yıl ağır hapis cezasına çarptırıldılar.

Anavatan Partisi (ANAP) Turgut Özal başkanlığında kuruldu.

12 Eylül Darbesi'nden sonra kurulmuş merkez sol bir Türk siyasal partisidir.

20 Mayıs 1983'te kurulmuş, 2 Kasım 1985'te Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) ile birleşerek Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) adını almıştır. Bu partiyle, Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) 12 Eylül Darbesi'nden sonra kapatılmasının siyasal yaşamda yarattığı boşluğun doldurulması amaçlanmıştır.

Halkçı Parti 12 Eylül 1980 Darbesinden sonra başbakanlık müsteşarlığı yapan, CHP'nin eski genel başkan İsmet İnönü'nün de özel kalem müdürlüğünü yapmış olan Necdet Calp ve arkadaşları tarafından kuruldu. Mucip Ataklı, Ahmet Kemal Aydar, Engin Aydın, Neriman Elgin, Fahrettin Özdilek, Mustafa Kemal Palaoğlu, Bahriye Üçok da kurucular arasındaydı. Calp genel başkan, Yılmaz Hastürk de genel sekreter oldu.

29 Haziran 1985'te yapılan HP Büyük Kongresi'nde parti yönetimi önemli ölçüde değişti; daha önce partinin genel sekreterliğinde bulunan Aydın Güven Gürkan genel başkan, Halil İbrahim Şahin de genel sekreter oldu. Gürkan'ın başkanlığında HP, SODEP ile birleşmek için yoğun girişimlerde bulundu. 17 Ağustos 1985'te Halkçı Parti Küçük Kurultayı toplandı ve SODEP ile birleşilmesi yolunda ilke kararı aldı. 21 Eylül'de iki parti arasında birleşme protokolü imzalandı. 2 Kasım'da toplanan HP Olağanüstü Kurultayı partinin tüzük ve programıyla birlikte adını da Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) olarak değiştirdi.

27 Mayıs 1983'de 2827 sayılı "Nüfus Planlaması Hakkında Kanun" yayınlanarak aynı yılın Kasım ayında Türkiye'de kürtaj belirli kurallar dahilinde uygulanmaya başlandı. Gebeliklerin, kanunen 10. hafta sonuna kadar, kadının mağdur olması durumunda ise 20. hafta sonuna kadar sonlandırılması yasal hale geldi. Boş gebelik, mol gebelik, bebeğin kalp atışının izlenmediği gebelikler hafta gözetmeksizin kürtaj ile sonlandırılabilir.

12 Eylül Darbesi'nden sonra 1983'te siyasi faaliyetler serbest bırakılınca, kapatılan CHP tabanını sahiplenmek için kurulmuştur.

Prof. Erdal İnönü tarafından kurulmuştur. Ancak MGK'nın kurucuları sürekli veto etmesi nedeniyle parti ancak 8 Eylül 1983'te kurucularını tamamlayabildi ve bu nedenle 6 Kasım seçimlerine katılamadı. Partinin ilk genel başkanı Erdal İnönü veto edilince yerine Cezmi Kartay genel başkan oldu. Ancak MGK'nın veto yetkisi kalkınca İnönü, 17 Aralık 1983 tarihinde genel başkanlığa döndü.

13 Nisan 1984'te toplanan SODEP 1. Olağan Kurultayı'nda Genel Başkan İnönü, solda tek çatının şart olduğunu belirtti. Ardından 13 Temmuz'da İnönü ve Halkçı Parti Genel Başkanı Necdet Calp iki partinin birleşmesi için prensip kararı aldılar. Haziran 1985'te Aydın Güven Gürkan Halkçı Parti genel başkanı seçildi. Gürkan da birleşmeden yana olduğunu belirtti. 16 Eylül 1985'te SODEP ve Halkçı Parti'nin birleşme protokolü imzalandı. 2 Kasım'da Halkçı Parti kurultay toplandı ve partinin adı Sosyal Demokrat Halkçı Parti olarak değiştirildi. 3 Kasım'da SODEP kurultayı toplandı ve partinin feshedilerek SHP'ye katılması kararlaştırıldı. Böylece SODEP'in hukukî varlığı sona erdi.

Pioneer 10 uzay sondası, güneş sistemi dışına çıkan ilk insan yapımı nesne oldu.

Ermeni Terör Örgütü ASALA, 15 Temmuz 1983'te, Fransa'da, THY'nin Paris Orly Havalimanı'ndaki bürosu önünde bomba patlattı. Olayda, 2'si Türk, 4'ü Fransız, 1'i Amerikalı, 1'ide İsveçli olmak üzere 8 kişi öldü. 28'i Türk, 56 kişi de yaralandı. Bu olay tarihe "Orly Katliamı" olarak geçti.

İstanbul Kapalıçarşı'da bir Ermeni terörist tarafından halkın üzerine ateş açıldı. Olayda 2 kişi hayatını kaybetti ve 21 kişide yaralandı. Saldırgan olay yerinde öldürüldü.

ABD Dışişleri Bakanı Kissenger Ankara'ya geldi. Devlet Başkanı Kenan Evren ile görüşmesinde Türkiye ile askeri işbirliğini geliştirmek istediklerini, Türkiye'nin demokrasiye dönüşünden mutluluk duyacaklarını belirtti.

Doğru Yol Partisi (DYP) kuruldu.

Yaser Arafat'ın Şam'a girişi yasaklandı.

IMF ile 14.stand-by antlaşması. 1 yıl süreli 225 milyon dolar atlaşma yapıldı… 53 milyon dolar kullanıldı.

Türkiye'nin Brüksel Büyükelçiliği idari Ataşesi Dursun Aksoy silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti.

Ali Türkmen Genel Başkanlığında kurulan parti MSP görüşlerini benimsiyordu. 6 Eylül 1987'de yapılan halk oylaması ile bazı eski siyasi parti liderlerine siyaset yapma yasağı kaldırılınca, MSP eski başkanı Necmettin Erbakan, 11 Ekim 1987 tarihinde Refah Partisi genel başkanlığına seçildi. 21 Mayıs 1997'de Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, iktidarda iken RP hakkında, "Lâik Cumhuriyet ilkesine aykırı eylemleri" gerekçesiyle dava açtı.

Refah Partisi, 8 ay süren dava sonunda, 16 Ocak 1998'de Anayasa Mahkemesi tarafından kapatıldı. Necmettin Erbakan, Şevket Kazan, Ahmet Tekdal, Şevki Yılmaz, Hasan Hüseyin Ceylan ve İbrahim Halil Çelik'e 5 yıl süreyle siyaset yasağı getirildi. Kapatılma gerekçesinde, parti görevlilerinin laiklik karşıtı eylemleri, devletin kurucusuna karşı suçlamaları ve türbanla ilgili siyaseti de kanıtlar arasında sayıldı.

Dünyanın en düşük sıcaklığı ölçüldü: Vostok İstasyonu, Antarktika: -89.2 °C.

Türkiye'nin Lizbon Büyükelçiliği 5 örgüt üyesi tarafından basıldı ve büyükelçilik müsteşarı Yurtsev Mıhçıoğlu'nun eşi Cahide Mıhçıoğlu hayatını kaybetti. Portekiz polisi, düzenlediği operasyonla rehineleri kurtardı, 5 terörist operasyon sonucu ölü ele geçirildi. Saldırıyı "Ermeni Devrimci Ordusu" adlı örgüt üstlendi. Örgüt, üyelerinin öldürülmesi nedeniyle Portekiz Başbakanı Mario Soarez'i ölümle tehdit etti.

Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu ve Tarımda kendi Adına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu (17.10.83 tarih, 2925 ve 2926 sayılı kanunlar) 2925 sayılı kanun kapsamındaki tarım işçileri SSK bünyesine alınırken, 2926 sayılı kanun kapsamındaki tarımda bağımsız çalışan çiftçiler ise Bağ-Kur'a bağlanmıştır.

30 Ekim 1983'te Erzurumda meydana gelen deprem 7,1 büyüklüğünde meydana geldi. Bu depremde 1.400 kişi ölmüş, 537 kişi yaralanmış, 3.241 konut ağır, 3 bin konut orta ve 4 bin konut hafif hasar görmüş, 30 bini aşkın hayvan telef olmuştur. Depremin dış merkezi, Murat Dağı Kırklareli Köyü çevresinde yer almıştır.

28 Aralık 1967 tarihinde kurulan Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi'nin meclisi 13 Şubat 1975'te Kıbrıs Türk Federe Devleti'nin oy birliği ile kurulduğunu ilan etti.

Meclis'te kuruluş bildirisini Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi Meclisi'nde yönetim başkanı ve federe devletin ilk cumhurbaşkanı olan Rauf Denktaş okudu. Kıbrıs Türk Federe Devleti Meclisi, 15 Kasım 1983'de oy birliği ile aldığı bir kararla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurulduğunu ilan ederek KTFD son buldu.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 17 Kasım 1983 tarihinde yaptığı toplantısında aldığı 541 sayılı kararla "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ilanı"nın gereksiz olduğu ve Türk tarafının kararından vazgeçmesi istenmiştir. Güvenlik Konseyi bu kararıyla "Siyasi statülerini serbestçe belirleyebildikleri ve ekonomik, sosyal ve kültürel gelişmeleri özgürce takip ettikleri takdirde bütün halklar self-determinasyon hakkına sahiptir" şeklindeki kendi yasalarına ters düşmüştür. BM Güvenlik Konseyi'nin bu taraflı kararı, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti tarafından kabul edilmedi. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, KKTC'ni resmen tanıdı.